Οι άφθονες χελιδονοφωλιές στο σχολείο μάς έδωσαν φέτος την ευκαιρία να δοκιμάσουμε την επιστήμη των πολιτών (citizen's science), δηλαδή την επιστημονική έρευνα από μη-ειδικούς και ερασιτέχνες. Σε όλο τον πλανήτη, η επιστήμη των πολιτών προσφέρει πολύτιμη βοήθεια στην μελέτη και στην παρακολούθηση της πανίδας και της χλωρίδας, της κατάστασης των οικοσυστημάτων, της ρύπανσης και πολλών ακόμη. Σίγουρα, πολλά δεδομένα συλλέγονται μόνο από ειδικούς και με ειδικό εξοπλισμό, υπάρχουν όμως πολλά ακόμη που μπορεί να συλλέξει οποιοσδήποτε, με απλό εξοπλισμό, αρκεί να εφαρμόσει με συνέπεια μια σταθερή μεθοδολογία.
Αυτό επιχειρήσαμε με την παρακολούθηση των χελιδονοφωλιών των οποίων η καταμέτρηση από τις μαθήτριες και τους μαθητές της Γ Τάξης έδειξε ότι φέτος είχαμε μια αύξηση. Από τις 52 περσινές φωλιές ανεβήκαμε στις 59 (30 στο ισόγειο και 19 στον πρώτο όροφο) ενώ στα μέσα Μαΐου υπήρχαν επτά φωλιές υπό κατασκευή και 22 παλιές κατεστραμμένες φωλιές.
Κατόπιν, στο δεύτερο μισό του Μαΐου ξεκίνησε η συλλογή δεδομένων για κάτι που είχαμε απορία. Πόσο συχνά επισκέπτονται οι γονείς την φωλιά για να ταΐσουν τα μικρά και από τι εξαρτάται; Χρησιμοποιώντας τα χρονόμετρα του Σχολείου και ειδικές φόρμες που δημιουργήσαμε, οι μαθήτριες και οι μαθητές της Ε', αλλάζοντας συνεχώς βάρδιες, ξεκίνησαν να παρακολουθούν δέκα από τις φωλιές του Σχολείου και να καταγράφουν τον χρόνο που μεσολαβεί ανάμεσα σε δύο επισκέψεις των γονιών χελιδονιών για να ταΐσουν τους νεοσσούς. Γρήγορα προσφέρθηκαν να βοηθήσουν μαθήτριες και μαθητές από την Γ' και Δ' τάξη, με αποτέλεσμα να συγκεντρωθεί ένας εντυπωσιακός όγκος δεδομένων. Όλο αυτό το υλικό απομένει να επεξεργαστεί, αλλά ήδη έχουμε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία: Στα μέσα Μαΐου ο μέσος χρόνος επίσκεψης ήταν γύρω στο ένα με ενάμισι λεπτό. Στα τέλη Μαΐου ο χρόνος είχε αυξηθεί, ενώ με κακό καιρό και άνεμο (οπότε μάλλον οι γονείς δεν μπορούσαν εύκολα να μαζέψουν αρκετά έντομα) ο μέσος χρόνος αυξανόταν κατά πολύ, με ρεκόρ σε μία φωλιά όπου χρειάστηκαν 55 ολόκληρα λεπτά για να επιστρέψουν οι γονείς (και τα παιδιά είχαν αρχίσει να ανησυχούν).
Προφανώς βασικός σκοπός μας ήταν να να εισαχθούν τα παιδιά στην μεθοδική εργασία και την επιστημονική πρακτική και είναι μεγάλη μας χαρά που πολλές μαθήτριες και μαθητές συμμετείχαν πρόθυμα και έδειξαν μεγάλη συνέπεια στην μεθοδολογία. Μπορεί όμως, ποιος ξέρει, με τη συνδρομή ειδικών, στο τέλος να προσφέρουμε και κάποια χρήσιμα δεδομένα στην επιστήμη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου